ادبیات نهم(معنی اشعار)فصل سوم صفحه ی 68

ص68

درس دوازدهم                دور اندیشی
بیت 1 :
·         کودکی از جمله آزادگان                             رفت برون با دو سه همزادگان
معنی : کودکی از خانواده ی انسان های نجیب و اصیل با دو سه نفر از هم سن و سالهای خودش ، برای بازی کردن ، بیرون رفت .
بیت 2 :
·         پای چون در راه نهاد آن پسر                     پویه همی کرد و درآمد به سر
معنی : وقتی که آن پسر بچّه شروع به حرکت و دویدن کرد ، با سر به زمین خورد.

بیت 3 :
·         پایش از آن پویه در آمد ز دست                        مهر دل و مهره ی پشتش شکست
معنی : به هنگام دویدن ، کنترل خود را از دست داد و مهره ی کمرش شکست و علاقه اش به بازی از بین رفت.

بیت 4 :
·         شد نفس آن دو سه هم سال او                تنگ تر از حادثه ی حال او
معنی : به خاطر این حادثه ( زمین خوردن آن کودک ) آن دوستان هم سن و سالش ، احساس ناراحتی و اندوه می کردند.
بیت 5 :
·         آن که ورا دوست ترین بود گفت                   در بن چاهیش بباید نهفت
معنی : نزدیک ترین دوستش گفت : باید او را در داخل چاهی عمیق ، بیندازیم.
بیت 6 :
·         تا نشود راز چچو روز آشکار                   تا نشویم از پدرش شرمسار
معنی : تا این حادثه برای کسی آشکار نشود و ما پیش پدرش شرمنده نشویم.
بیت 7 :
·         عاقبت اندیش ترین کودکی                  دشمن او بود از ایشان یکی
معنی : یکی از بچّه هایی که دشمن او بود ، کودکی آینده نگر و زیرک بود.

بیت 8 :
·         گفت : « همانا که درین همرهان                   صورت این حال نماند نهان »
معنی : آن کودک آینده نگر گفت قطعا این موضوع در میان این دوستان همراه ، پنهان نمی ماند.
بیت 9 :
·         چون که مرا زین همه دشمن نهند                       تهمت این واقعه بر من نهند
معنی : چون که از میان همه ی بچّه ها ، مرا دشمن او می دانند ، پس به من بد گمان می شوند.
بیت 10 :
·         زی پدرش رفت و خبردار کرد                    تا پدرش چاره ی آن کار کرد
معنی : به سوی پدرش رفت و او را از ماجرا آگاه کرد تا این که پدرش برای آن کار ، چاره ای بیندیشد.

بیت 11 :
 هر که در او جوهر دانایی است                 بر همه چیزش توانایی است
معنی : هرکسی که در او گوهر دانایی وجود دارد ، توانایی انجام هر کاری را دارد .

بیت 12 :
·         دشمن دانا که غم جان بود                     بهتر از آن دوست که نادان بود
معنی : دشمن دانایی که سبب غم و اندوه انسان باشد ، از دوست نادان بهتر است.